این نوشتار مختصر، نقدی گذرا توسط «علی‌رضا مهدی‌زاده» نویسنده و پژوهش‌گر، بر کتاب «خبرنگار افق ۱۴۰۴» نوشته پژوهشی-آموزشی «شهره ماهی‌صفت» به‌مناسبت هفته کتاب و کتاب‌خوانی است که با توجه به محتوای این کتاب، نیاز ضروری هر خبرنگار نوپا و دیرپا در کشورمان است.

به گزارش راوی امروز، «علی‌رضا مهدی‌زاده» نویسنده و پژوهش‌گر که مدیرمسئول انتشارات «امروز و فردا» نیز هست، در هفته کتاب و کتاب‌خوانی سال 1399 به نقد مختصری از کتاب «خبرنگار افق ۱۴۰۴» نوشته پژوهشی-آموزشی «شهره ماهی‌صفت» پرداخته که زمستان 1395 منتشر شده است.

متن این نقد را می‌خوانید:

« کتاب «خبرنگار افق ۱۴۰۴» نوشته پژوهشی-آموزشی «شهره ماهی‌صفت» با توجه به محتوای آن، نیاز ضروری هر خبرنگاری در کشورمان است تا مطابق با سند چشم‌انداز 1404 رهبری در ایران بتواند نقش‌آفرینی کند.

« ماهی‌صفت» دانشجوی دکترای مدیریت رسانه دانشگاه آزاد اسلامی است که فعالیت رسانه‌ای را از سال ۱۳۷۸ آغاز کرده و هم‌اکنون صاحب‌امتیاز و مدیرمسئول پایگاه خبری تحلیلی «پارس فارس» و هفته‌نامه «خورشید وطن»، هم‌چنین مدیر سازمان خبری بین‌المللی «چشم‌انداز پارس» است.

اهمیت دیدگاه‌های نویسنده در این کتاب، جایی نمایان‌تر می‌شود که بدانیم وی کارشناسی علوم ارتباطات، کارشناسی و کارشناسی ارشد حقوق را گذرانده و در سوابق و تجربه‌های خود، مقالات علمی، پژوهشی زیادی به‌خصوص در زمینه «سواد رسانه‌ای» دارد و مشاور حقوقی انجمن مدیران روابط عمومی نیز هست.

کتاب «خبرنگار افق 1404» با موضوع خبرنگاری و ‌اخلاق حرفه‌ای در هشت فصل و 536 صفحه با پیش‌گفتاری از دکتر علی‌اصغر محکی استاد برجسته علوم ارتباطات، از سوی انتشارات علمی فرهنگی معصومی منتشرشده و کتابی با نثر سلیس و روان است که به آموزش اصول خبرنگاری، روزنامه‌نگاری و نحوه و تنظیم مصاحبه، ویراستاری و سبک‌های نوشتاری خبر به همراه مدیریت خبری می‌پردازد.

آشنایی با اصول بین‌المللی اخلاق حرفه‌ای در روزنامه‌نگاری و ملاحظاتی درباره خبرنویسی نیز از بخش‌های دیگر این کتاب است که با متن کامل «قانون مطبوعات» برای آگاهی مخاطبان به پایان رسیده است.

«ماهی‌صفت» در کتاب «خبرنگار افق 1404» سعی داشته تجربه‌های شخصی خود در حوزه خبرنگاری و نظریه‌های استادان بزرگ حوزه رسانه را درهم آمیزد و با هدف آموزش ساده خبرنگاری کلاسیک و مدرن، برای علاقه‌مندان به رشته تحریر درآورد.

نویسنده کتاب، تجربه حدود 20 سال فعاليت رسانه‌اي خود را با تلقی‌اش از سند چشم‌انداز 20 ساله جمهوری اسلامی که در سال 1394 توسط رهبری ابلاغ شد و افق روشن ایران در سال 1404 شمسی را ترسیم کرده، تلفیق کرده است.

ایران بر اساس این سند راهبردی در سال 1404 باید به کشوری دارای جایگاه اول اقتصادی، علمی و فن‌آوری در سطح منطقه تبدیل شود و نگارنده این کتاب نیز بر مبنای همین تفکر به اولویت‌بندی‌ها، راهبردها و ساختارها برای رسیدن به آن نقطه نگاه کرده است.

توجه به مسئوليت اجتماعي خبرنگاران در دوران اوج تغییرهای رسانه‌ای از کلاسیک به مدرن(مکتوب به مجازی) در کتاب تخصصی «خبرنگار افق 1404» به‌خوبی نمایان است و يادآور انتظاراتي است که از خبرنگاران در دوران دگرگوني‌هاي سریع و عجیب قرن 21 متوقع است؛ چراکه حرفه خبرنگاري طي سال‌های گذشته دستخوش تحولاتي شگرف شده و امروزه با توجه به پيشرفت صنعت ارتباطات و شبکه‌هاي بي‌شمار مجازي، این تغییرها روزبه‌روز بيشتر شده و لزوم انطباق اهالی رسانه و به‌خصوص خبرنگاران بیشتر به چشم می‌آید.

نکته مهم دیگری که در جای‌جای کتاب «خبرنگار افق 1404» توسط «ماهی‌صفت» تأکید شده، لزوم افزایش آگاهی رسانه‌ای یا همان سواد رسانه‌ای است که با توجه به عصر انفجار اطلاعات و اشباع تولیدها و محصول‌های رسانه‌های متفاوت، به‌ویژه در شبکه‌های مجازی، بیش‌ازپیش احساس می‌شود.

نویسنده این کتاب تخصصی رسانه‌ای سعی کرده راهکارهای مؤثری برای برون‌رفت از معضل‌ها و مشکل‌های عصر انفجار سریع و هیجانی اطلاعات ارائه دهد که تا حدودی موفق نیز بوده است که البته با توجه به سال انتشار کتاب(1395) با مطالعه امروزه این کتاب، در برخی موارد، ناگزیر و به‌ناچار، دچار همان عقب‌افتادگی عصر سرعت در تغییر نوع ارتباطات رسانه‌ای در سال 1399 شمسی است.

نکته مهم دیگری که از نقاط ضعف جدی رسانه‌های امروز ایران است و موردتوجه جدی نویسنده کتاب «خبرنگار افق 1404» بوده، ویراستاری و درواقع درست‌نویسی از سه جنبه ادبی، رسانه‌های مکتوب و رسانه‌ها و فضای مجازی است که پرداختن به این مهم، قابل‌تحسین و نشانه دغدغه‌مندی «ماهی‌صفت» است.

نگارنده این نقد، به‌عنوان فردی با بیش از 30 سال سابقه حرفه‌ای فعالیت رسانه‌ای در رده‌های مختلف و همچنین سابقه مدیریت انتشارات و تألیف و تدوین بیش از 15 کتاب، در کتاب «خبرنگار افق 1404» نقطه‌ضعفی جدی می‌بیند که «اطاله کلام» است.

عصر ارتباطات قرن 21، عصر سرعت، در کنار دقت و کوتاه نویسی است که لازمه چنین عصر ارتباطی است ولی کتاب «خبرنگار افق 1404» در 536 صفحه با کمی توضیح اضافی، نتوانسته این خاصیت عصر جدید را رعایت کند؛ شاید هم جامع و کامل بودن کتاب، مدنظر «ماهی‌صفت» بوده تا نکته ریزی از قلم نیفتد.

به‌هرتقدیر، با توجه به این‌که در قرن حاضر، لزوم مدرنیته شدن در رسانه‌ها نیز کاملاً به چشم می‌آید و نداشتن «سواد اطلاعات و سواد رسانه» منتهی به «نادانی بیشتر ناشی از پذیرش اطلاعات گمراه‌كننده و نادرست» می‌شود، مطالعه و الگوبرداری از کتاب تخصصی «خبرنگار افق ۱۴۰۴» نوشته پژوهشی-آموزشی «شهره ماهی‌صفت» که با توجه به محتوای آن، نیاز ضروری هر خبرنگار نوپا و دیرپا در کشورمان است، به‌شدت توصیه می‌شود».

نسخه چاپی خبر