به گزارش راوی امروز، بسیاری گمان دارند که شینزو آبه، نخست وزیر ژاپن برای پادرمیانی میان ایران و آمریکا واردتهرانشده است. چه این نظر درست باشد و چه نباشد، این امر نمیتواند نافی این باشد که این سفر دستاوردها و اهداف احتمالا اقتصادی بسیاری خواهد داشت.
ژاپن همواره یکی از شرکای اقتصادی قدرتمند ما بوده است. ایران و ژاپن در زمینه نفت و گاز، خودرو، لوازم صوتی و تصویری، صنایع سنگین، پتروشیمی و حتی صنایع شیمیایی و خوراکی با یکدیگر همکاری بسیاری داشته اند. پس از خروج آمریکا از برجام و به خصوص تهدیدات دونالد ترامپ (رئیس جمهوری آمریکا) مبنی بر تحریم هر شرکتی که با ایران همکاری و شراکت داشته باشد، بسیاری از شرکتهای ژاپنی با ایران قطع همکاری کرده و از ایران خارج شدند.
شرکتهای ژاپنی که ایران را ترک کردند
بسیاری معتقدند خروج کمپانیهای ژاپنی از ایران به ضرر دو طرف و به خصوص طرف ژاپنی تمام شد، چرا که بازار ایران را از دست داد. مروری بر شرکتهای ژاپنی فعال در ایران، قبل و بعد از برجام به خوبی این امر را به اثبات میرساند.
جدول زیر وضعیت شرکتهای ژاپنی در ایران پس از برجام را مشخص میکند:
نام شرکت |
کالا یا خدمات |
وضعیت پس از برجام |
کوماتسو |
ماشینهای صنعتی |
قطع همکاری |
هیتاچی |
ماشینهای صنعتی(در قالب آرین موتور) |
قطع همکاری |
بریجستون |
ماشینهای صنعتی(در قالب آرین موتور) |
قطع همکاری |
میتسوبیشی |
خودرو |
قطع همکاری |
مزدا |
خودرو |
قطع همکاری |
نیسان |
خودرو |
قطع همکاری |
هوندا |
خودرو |
قطع همکاری |
سوزوکی |
خودرو |
قطع همکاری |
فوجیکورا |
تجهیزات الکتریکی |
عدم اعلام قطع همکاری |
اومتا |
تجهیزات پزشکی |
عدم اعلام قطع همکاری |
ازوان |
تجهیزات پزشکی |
عدم اعلام قطع همکاری |
اینپکس |
نفت و گاز |
قطع همکاری |
می هو |
مواد غذایی( آنزیمهای خوراکی) |
عدم اعلام قطع همکاری |
توسو |
مواد شیمیایی |
عدم اعلام قطع همکاری |
واکو |
مواد شیمیایی |
عدم اعلام قطع همکاری |
میتسویی |
پتروشیمی |
قطع همکاری |
جدول فوق به خوبی نشان میدهد که چند شرکت بزرگ ژاپنی مجبور به ترک ایران شده و بازار ایران را از دست دادند. اکنون با سفر شینزو آبه به ایران مجددا امکان همکاری و تجارت ایران و ژاپن فراهم شده است.
به نظر میرسد که شینزو آبه خود مشتاق این همکاری باشد. او که پس از روی کارآمدن ترامپ، شراکت با ایران را از دست رفته میبیند، از طریق برقراری ارتباط نزدیک با رئیس جمهور آمریکا قصد دارد قدرت اقتصادی خود را بازگرداند. او از طریق سفر به ایران در واقع میخواهد با یک تیر دو نشان بزند و هم مسیر دیپلماتیک ترامپ را هموار کرده و خود را محبوب او کند و هم به بازار بزرگ ایران بازگردد.
پتانسیل اقتصادی ژاپن در صورت عادی سازی روابط
هیچ کس از روند مذاکرات آبه با مقامات جمهوری اسلامی ایران باخبر نیست. اما اگر اهداف اقتصادی پشت این سفر باشد و اجرای این اهداف و دورنماها هم به درستی پیش بروند، ژاپن و ایران به زودی میتوانند رابطه تجاری و اقتصادی خود را پیشرفت دهند. برخی معتقدند به علت اتحاد استراتژیک ژاپن و کره جنوبی در زمینه فناوری، در صورت اتحاد آبه با ایران، شرکتهای کره ای هم که فعالیت خود در ایران را کان لم یکن کرده اند، میتوانند به طور نسبی و آرام آرام به عرصه اقتصاد بازگردند.
تاکنون پس از خروج آمریکا از برجام، شرکتهای کره ای مانند دالیم(نفت و گاز) و پوسکو(صنایع فولاد) به طور کامل ایران را ترک کرده و شرکتهایی مانند دوو، هیوندایی، هیوسانگ(پتروشیمی)، بان توسعه کره، شرکت بیمه کیو شُر، کی تی سی(نیروگاه بادی)، ال جی، اس کی(خودرو)، گروه تی کی و… هم به طور نسبی فعالیت خود در ایران را متوقف کرده اند.
نگاه فوق شاید کمی بلندپروازانه باشد چرا که بعید است با چند دیدار ، آن هم از جانب متحدان درجه یک آسیایی ترامپ روابط تجاری به حالت عادی بازگردد. با این حال، حتی اگر کره جنوبی را از عرصه شراکت ایران و ژاپن جدا کنیم، نباید فراموش کنیم که خود ژاپن قابلیت گسترده ای برای تجارت داشته و تقریبا در هر زمینه خدماتی و صنعتی میتواند فعالیت داشته باشد. شرکتهای زیر شاید مهمترین برندهای ژاپنی در صنایع مختلف باشند:
نام شرکت |
زمینه فعالیت |
مزدا میتسوبیشی هوندا تویوتا نیسان سوزوکی ایسوزو کوماتسو |
خودرو، کامیون و ماشینهای سنگین ساختمان سازی |
سونی پاناسونیک توشیبا شارپ کانن پایونیر کورپوریشن |
لوازم صوتی و تصویری و فیلم برداری |
نیپون تلگراف اند تلفن سافتبانک کیدیدیآی |
مخابرات |
توشیبا سونی پاناسونیک |
لوازم خانگی |
جیاکس هولدینگز اینپکس |
نفت و گاز |
فوجیتسو سونی توشیبا |
رایانه |
آنا |
شرکت هواپیمایی |
شینیتتسو جیافای |
صنایع فولاد |
کاسیو سیکو سیتیزن اورینت |
ساعت |
اکنون باید صبر کرد و دید که روابط اقتصادی ژاپن و ایران پس از پایان سفر شینزو آبه به تهران چه تغییراتی خواهد داشت و همکاریهای دو کشور دوست مجددا به حالت سابقش بازخواهد گشت یا خیر؟
دیدگاه ها :