این نوشته جستاری در باب وظایف و کارکردهای فرهنگی و اجتماعی شهرداری ها با نگاه به شهرداری پیشوا است.
به گزارش راوی امروز، شهرداری ها به عنوان یکی از متولیان جدی و اصلی زندگی مردم در همه شهرها به حساب می آیند؛ از راه اندازی، توسعه و مدیریت زایشگاه گرفته تا آرامستان، که هر دو نمادهایی از ابتدا و انتهای زندگی هر فرد و مثالهایی هستند که دربرگیری فعالیت های شهرداری ها را متذکر می شوند، همه آنها در ید قدرت این نهاد عمومی غیر دولتی قرار دارند.
ضرورت و ایجاب احداث و مدیریت ابنیه و اماکن مرتبط و انجام امور مربوط به آنها توسط مدیریت های شهری در هر جامعه شهری، مشهود و نوعی وظیفه ذاتی برای انجام تکالیف قانونی آنها است. دراین محیط، فعالیت های اجتماعی و فرهنگی با همه زیرمجموعه های خود، تحت لوای مدیریت شهری، قابلیت تعریف یافته، دنبال شده و مردم را رهنمون فضایی مطلوب می سازنند.
لذا می بایست در مجموعه مدیریت شهری فعالیت های فرهنگی، هنری و اجتماعی، ذیل عنوان امور فرهنگی، اجتماعی شکل یابد که فلسفه وجودی آنها، تجمیع و یکپارچه سازی فعالیت های فرهنگی و هنری، تلاش و حرکت مدبرانه در راستای برانگیختگی، راهنمائی وهماهنگی آحاد جامعه و متولیان و تصمیم سازان فرهنگی در امور حاکمیت است.
یکسان سازی فعالیت ها، نتایج و پیامدهای فرهنگی به منظور آماده سازی زمینه ها و فراهم آوری عوامل و شرایط نهادینه شدن فرهنگ مطلوب مبتنی برآموزه های نورانی دین مبین اسلام و مذهب فرهنگ ساز و شهادت طلب تشیع تعریف شده که برای هرشهری قابلیت بومی سازی شدن را دارد.
از جمله اهداف این یکپارچه سازی فعالیت ها می توان، ارتقاء قابلیت ها وتوانمندیهای فردی وجمعی آحاد مردم در بهبود و کمال فرهنگ ها ، فرهنگ سازی و اشاعه وترویج فرهنگ مطلوب، مقاومت وپایداری در برابر عوامل انحطاط، از هم گسیختگی، خود باختگی وبی هویتی فرهنگی، مشارکت فعال ومؤثر در اداره امور شهر توسط همه مردم را برشمرد.
ارتقاء سطح قابلیت ها وتوانمندی های تخصصی و مدیریتی متولیان امور حاکمیت در شناخت و حساسیت نسبت به پیامدهای فرهنگی، تصمیم ها و عملکرد در حوزه مسئولیت ها از دیگر اهداف یکسان سازی فعالیت های فرهنگی در سطح شهر ها می تواند باشد.
افزایش سطح توانمندی های جمعی بازیگران مثبت و موثر در جریان فرهنگ سازی مطلوب، مواجهه، تقابل مؤثر ومحدودسازی فضای حرکت و بازی بازیگران منفی مؤثر در جریان فرهنگ سازی نامطلوب در مقوله یکپارچه سازی موضوعات فرهنگی در مدیریت شهری بسیار مهم و ضروری است که می تواند از دیگر اهداف این اجتماع فعالیت ها در حوزه امور فرهنگی و اجتماعی تلقی شود.
بالارفتن سطح امنیت روانی، ثبات وآرامش، یکپارچگی، انسجام اجتماعی و وحدت ملی را می توان در پس تجمیع فعالیت های فرهنگی و هنری توسط مدیریت شهری مشاهده نمود وبر مبنای آنها می توان تصمیم سازی های لازم در راستای برنامه های بهنگام صورت داد.
بالندگی، پویائی و نوآوری در ارائه الگوهای زندگی متعالی، نمادها و نشانه های هویت دینی و ملی را در قالب شاخصه های سبک زندگی اسلامی و ایرانی می توان برای شهر نشینان به شکلی ملموس و واقعی تبیین نمود که این مهم در ردیف فعالیت های فرهنگی و اجتماعی دیده می شود.
ضرورت افزایش موثر سطح مطلوبیت و جذابیت محیط زیست فرهنگی مبتنی برحیات طیبه انسانی که در آموزه های دینی، حفظ و صیانت از محیط زیست حقی بر گردن آدمیان است و می بایست بیش از گذشته بدان پرداخته شود که مدیریت شهری در این راستا نقشی بی بدیل و انکار ناپذیر دارد تا با تدارک برنامه های فرهنگی متنوع به رسالتش عمل کند؛ حس می شود و در راستای این تأثیر بایستی تلاش بیشتری مبذول نمایند و با اتخاذ تدابیری می شود و می توان زیست بوم شهرها را به سمت تعالی فرهنگ سوق داد.
تحکیم و تقویت غرور و افتخار ملی و شهرت و اعتبار زندگی در فضا و محیط فرهنگی شهرها با عنایت به حضور مضجع نورانی حضرات امامزادگان علیهم السلام، قابلیت و فرصتی هایی کم نظیر هستند که مدیران شهری در سیاستگذاری های خود نبایستی از وجود با برکت مراکز مذهبی اینچنینی با رعایت همه جوانب اداری از قبیل عدم تداخل برنامه ها و هم پوشانی آنها با هم دیگر، به راحتی بگذرند.
تقویت تیم های ورزشی و ورزشکاران و حمایت از ایشان در ابعاد مختلف توسعه ورزش های همگانی که دست برقضا در برنامه های توسعه پنج ساله نیز به آن اشاره و وظایفی نیز برای شهرداری ها در آن دیده شده که عمل به آن، کمک شایانی به مقوله ورزش می کند، به شرط عدم تداخل با سیاست های کلان ادارات مرتبط که می بایست متولیان ورزش در شهر ها، مدیریت شهری را در کنار خود ببینند و این، نوعی عمل به تکلیف قانونی براساس برنامه و بودجه کشور است.
بهره گیری از فرهنگ و هنراصیل ایرانی و توسعه و آموزش آن در سایه حمایت های معنوی و کاربردی ازموضوعات هنری و افراد شاغل در این حوزه ها همچون شعرا و نویسندگان و افراد عضو گروه های موسیقی، تئاتر و تعزیه که هر کدام سفیر فرهنگ ملت و جامعه ای هستند که مدیریت شهری وظیفه دارد از ایشان و فعالیتهای ناب هر کدام در حد متعارف در راستای شکوفایی استعدادها و باروری آنها، حمایت نماید؛ تعامل وهمکاری هدفمند با هنرمندان و فرهیختگان متعهد وبهره گیری از توان و تخصص آنان در پیشبرد ماموریت ها و وظایف مدیریت شهری، می تواند کمک بزرگی را در افزایش توان فرهنگی شهرها نماید.
تعظیم شعائر ملی و مذهبی از طریق برگزاری مراسم در مناسبت های مذهبی و ملی به منظور افزایش وحدت ،همبستگی، انسجام ونوسازی معنوی جامعه شهری برای نیل به آرمانشهر و کارکردش از رئوس وظایف مدیریت شهری در همه شهرها است.
انجام فعالیت های آموزشی برای دست یافتن به اهداف، اجرای سیاست ها و ماموریت ها و راه اندازی مراکز آموزشی و فرهنگی ، در عرصه های آموزش شهروندی، برای اجرای بهینه سبک زندگی ومهارت ها از وظایف تعریف شده مدیریت های شهری در این حوزه است.
اطلاع رسانی و افزایش آگاهی ها و بهره بردن شهروندان از آموزه های دینی ونیز حقوق وتکالیف شهروندی وکمک به خانواده ها در حل مسایل پیرامونی زندگی مردم با تأکید بر اصل تکریم و سرلوحه قرار دادن اسلام ناب، کمک شایانی به مردم و مدیران شهری در افزایش سعادتمندی شهروندان می نماید که دراین مهم تکالیفی برای شهرداری متصور است.
ایجاد زمینه لازم برای توسعه مشارکت شهروندان در فعالیت های مختلف فرهنگی وهنری وتلاش در جهت افزایش سهم مصرف خدمات وکالاهای فرهنگی در سبد خانوار بویژه تأمین خوراک فرهنگی برای جوانان و نوجوانان و ایجاد محیط هایی مساعد برای رشد و تعالی فرهنگی آحادمردم ازجمله وظایف مدیریت شهری است.
فضاسازی های معنوی، دینی و انقلابی در سطح شهر و پوشش و انجام ماموریت های مدیریت شهری در این امور در حوزه فعالیت های فرهنگی و هنری می تواند منشأ خدمات ارزنده ای گشته و نمای بصری شهر را به سمت شهری اسلامی و ایرانی با رعایت موازین معماری اصیل ایرانی _ اسلامی سوق دهد.
انجام مطالعات و پژوهش های لازم فرهنگی وهنری در ارتباط با نیازهای روز شهر و مدیریت شهری وحمایت ازاین قبیل طرح ها با توجه به وجود مراکز پژوهشی و علمی در سطح شهرها که توسط ادارات آموزش و پرورش مدیریت می گردند و می تواند از سنین پایین و پایه، روحیه پژوهش را میان شهروندان بارور نماید.
تولید محصولات وآثار فاخر و ارزشمند فرهنگی و هنری با بهره گیری از مجموعه عوامل کار آمد به ویژه فن آوری های نوین که هنرمندان بومی تولید می کنند از دیگر فعالیت های مجموعه مدیریت شهری در بحث فرهنگ و هنر و حمایت از این افراد است.
طرح های توسعه وترویج فرهنگ ومعارف اسلامی و قرآنی با محوریت محافل، مجالس وهیئات مذهبی در محلات مختلف از طریق همکاری با تشکل های مرتبط با بهره گیری از زمان هایی چون اوقات فراغت مردم در چارچوب حوزه فرهنگی و هنری شهرداری ها قرار می گیرند.
شهرداری ها با برگزاری یادواره ها، مراسم نکوداشت و پاسداشت مقام شامخ شهدا وایثارگران وتجلیل از خانواده های ایثارگر و تولید آثار فرهنگی وهنری برای توسعه و رشد فرهنگ ایثار، جهاد وشهادت و سایر موضوعات فرهنگی و هنری، از طریق تعامل با دستگاه های مرتبط، مساجد، کانون های فرهنگی و هنری و مراکز بسیج سطح شهر با رویکرد “مسجد محوری” می توانند مساجد را در رأس فعالیتهای فرهنگی و هنری محلات شهرها قرار دهند.
حمایت از فعالیت های هنری و فرهنگی صورت گرفته در موضوعاتی چون راهیان نور و اعزام نوجوانان و جوانان به این مناطق نورانی، می تواند در تلطیف فضای معنوی جوامع و شهرها کمک شایانی نماید و شهرداری ها نیز در انجام بهنگام آنها می توانند، نقشی موثر را ایفا نمایند.
در موضوع مهم کتاب و کتابخوانی، شهرداری ها می توانند و می بایست اثرگذار باشند و نباید به درصد تعلق داده شده به امور کتابخانه ها اکتفا و بسنده کنند، بلکه با راه اندازی، تجهیز و به روزآوری کتابخانه های سطح شهر،مدارس و محل تجمعات مردمی در ترویج فرهنگ کتابخوانی پیشگام شوند و با برگزاری مسابقات متنوع و در سنین گوناگون، با محور قراردادن کتاب، جامعه را به سوی رشد معنوی سوق داده که کتاب به فرموده امام علی(ع) غذای روح بشر است.
با توجه به تمدن و تاریخ کشور و قدمت بسیاری از شهر های کشور، شهرداری ها می بایست با اجرای برنامه های جامع گردشگری در راستای شناخت و توسعه میراث فرهنگی ومعنوی و احیای هویت تاریخی شهرها با همکاری دستگاه های ذیربط و بکارگیری بخش خصوصی و استفاده از توان آنها و رسانه ها در تمامی سطوح، در معرفی هویت مغفول مانده شهرها و بهره گیری از پتانسیل نهفته شهری، اقدامات قابل تأمل و پیگیری را داشته باشند.
در مورد شهر تاریخی و مقدس پیشوا ذکر مواردی، اذهان را معطوف و متوجه به آن می دارد که نقطه عطف بودن این شهر در قیام تاریخی ۱۵ خرداد که از بارگاه ملک پاسبان حضرت امامزاده جعفربن موسی الکاظم(ع)آغاز گردید و معرفی موشکافانه و امروزی ابعاد متفاوت این رخداد و حماسه بزرگ و پیشگامان و آفرینندگان این واقعه انقلاب آفرین و حمایت همه جانبه در برگزاری شکوهمند تعزیه تاریخی بنی اسد با بیش از ۵۰۰ سال قدمت که قیام خرداد ۴۲ برگرفته و عصاره ای از آن است؛ حمایت از علاقمندان و اهالی فرهنگ و هنر که در این مسیر قدم برداشته اند، به عنوان مثال فیلمسازان و نویسندگانی که در این حوزه اثرهایی ماندگار ارائه نموده اند، را می طلبد که از وظایف و کارکردهای اصلی و محوری شهرداری پیشوا و حوزه فرهنگی، اجتماعی و هنری آن است.
پیشوا، شهری با قدمت تاریخی بسیار بالا و تمدن کهن است که این موضوع در کاوش های متعددی در چندین نقطه شهر به اثبات رسیده و مورد توجه قرار گرفته است، راه اندازی موزه در یکی از محل های حفاری ها به عنوان سایت گردشگری و نقطه بکر کاوش، در حفظ میراث کهن شهر و انتقال فرهنگ به نسل های بعدی، نقشی بارز دارد و شهرداری با هماهنگی دستگاه های مرتبط در انجام این فعالیت شاخص فرهنگی باید پیشقراول باشد.
وجود مضجع پرتلألو و با برکت حضرت جعفربن موسی الکاظم(ع) با ظرائف هنری و خاص منحصر بفردش که قابلیت تبدیل شدن به قطب فرهنگی جنوب استان تهران را داراست، می تواند نگاه مجموعه های مدیریتی فرهنگی و هنری در سطح استان را به آن تغییر داده و بیشتر موضوعات را از مسیر سبز این امامزاده واجب التعظیم و لازم التکریم، هدایت و راهبری نمود که حوزه فرهنگی، اجتماعی و هنری شهرداری در این موضوع نیز نقش و جایگاهی پر رنگ را ایفا می نماید.
وجود مراکز بزرگ دانشگاهی و حوزوی در سالیان اخیر، تا حدی توانسته جایگاه پیشوا را در استان و منطقه ارتقا داده و این شهر کوچک را به قطبی علمی بدل سازد؛ ولی بایستی از همه داشته ها و پتانسیل موجود نهایت بهره را در معرفی و تبدیل پیشوا به قطب فرهنگی استان برده و به کار گماشت.
مدفون بودن شهدای پرشمار و شاخصی در کنار بارگاه حضرت جعفربن موسی الکاظم(ع) و دارابودن روحیه ایثارگری مردم پیشوا، ضرورت انجام بیشتر فعالیت های فرهنگی و استفاده ار هنر در بیان حقایق ایثار و شهادت را گوشزد می نماید که انجام صحیح این فعالیت ها در ردیف رسالت های اجتماعی، فرهنگی و هنری شهرداری در همکاری با نهادهای ذیربط منطقه است.
راه اندازی، تشکیل و حمایت از واحد روابط عمومی به معنای اخص کلمه که بخشی از آن، همان پل ارتباطی بودن میان شهرداری ومردم است و بهره گیری از امکانات فیزیکی ولطایف هنری به منظور معرفی فعالیت ها و کارکردهای شهرداری به عموم اهالی می تواند شهرداری را در دستیابی به اهداف ذکرشده موفق نموده و به عنوان بازوی اجرایی و کمکی حوزه فرهنگی، اجتماعی و هنری با حفظ استقلال خود، عمل کرده تا مفید فایده قرار گیرد.
پیشوا با داشتن اراضی مستعد کشاورزی و شغل غالب مردمانش(کشاورزی و دامپروری) و جمیع جهات یاد شده، از دو نوع بافت جمعیتی بومی و نو در پایین دست و بالادست بهره مند است که این موضوعات، انجام کار فرهنگی و حمایت از آن را متذکر شده و می بایست تلاش مضاعفی را در راستای زندگی بهتر مردم پیشوا براساس الگوی زندگی اسلامی مبتنی بر آموزه های دینی به کار بست که در این مسیر پر حاشیه، نقش شهرداری و مدیریت شهری پرواضح و انکارناپذیر است.
*مهدی مقاری
دیدگاه ها :