فوبیا یکی از شایع‌ترین اختلال‌های روانی است که بعضی از انواع آن رایج و برخی دیگر نادر هستند.

به گزارش راوی امروز، فوبیا به معنی ترس یا اضطراب شدید نسبت به یک موقعیت خاص است به طوری که فرد تمام تلاش خود را به کار می‌گیرد تا از آن موقعیت هراس آور دوری کند و این اجتناب عملکرد اجتماعی، شغلی و سایر جنبه‌های زندگی فرد را مختل می‌کند.

اکثر افراد مبتلا به فوبیا قادر نیستند دلیل مشخص برای شروع آن را به یاد آورند، ولی گفته می‌شود فوبیا معمولا بعد از این موارد آغاز می‌شود: اتفاق افتادن یک رویداد تروماتیک، مشاهده‌ی فردی که دچار رویداد تروماتیک شده، یک حمله‌ی وحشت غیرمنتظره در مکانی که بعدا به موقعیت فوبیازا تبدیل می‌شود و خواندن اخبار منفی درباره موضوعی خاص. نسبت زنان مبتلا به مردان، تقریبا ۲ به ۱ است؛ هرچند میزان شیوع بسته به نوع فوبیک تفاوت دارد.

در ادامه با چند مورد از عجیب‌ترین ترس‌های جهان آشنا می‌شوید که احتمالا باعث تعجب یا خنده‌یتان خواهد شد.

ترس از زمان

کرونوفوبیا (chronophobia) نوعی اختلال اضطرابی است که فرد از زمان می‌ترسد. این فوبیا شامل هراس غیرمنطقی از گذشت زمان و داشتن محدودیت در زمان است. زمان یک عنصر مهم در زندگی انسان هاست. گذر زمان باعث می‌شود پیر شویم و به میرا بودن خود فکر کنیم. برخی افراد به دلیل محدود بودن ظرف زندگی، نگران این هستند که مبادا از زمان به درستی استفاده نکنند و وقت خود را هدر دهند.

در افراد مبتلا به کرونوفوبیا این نگرانی بسیار شدید است به طوری که حتی شنیدن صدای تیک تاک ساعت حالشان را بد می‌کند. کرونوفوبیا در افراد سالخورده، زندانیان و بیماران لاعلاج شیوع بیشتری دارد؛ همچنین کسانی که ضربه‌ی روحی سختی را تجربه کرده اند مستعد ابتلا به این فوبیای خاص هستند. پیشگیری از کرونوفوبیا دشوار است؛ زیرا معمولا به دلیل موقعیت‌هایی به وجود می‌آید که غیرقابل کنترل هستند.

ترس از ازدواج

گاموفوبیا (gamophobia) از ترکیب دو واژه‌ی gamos و phobia تشکیل شده است که گاموس در زبان یونانی به معنی ازدواج و فوبیا هم به معنای ترس است. برخلاف آنچه به نظر می‌رسد، فرد مبتلا به گاموفوبیا می‌تواند رابطه‌ی طولانی و شادی را تجربه کند و مشکل اصلی آن‌ها ترس از ازدواج است. گاموفوبیا یک نوع اضطراب اجتماعی است؛ بنابراین هسته‌ی اصلی آن توسط جامعه شکل می‌گیرد. زنان و مردان به گونه‌ای متفاوت تحت تاثیر این ترس قرار می‌گیرند و دلیل آن را می‌توان به نحوه‌ی درک متفاوت جامعه از نقش زن و مرد در ازدواج نسبت داد.

در مردان تداوم گاموفوبیا ممکن است تحت تاثیر انتظارات جامعه از آن‌ها به عنوان فرد تامین کننده باشد و این فشار معمولا از طرف جامعه تحمیل می‌شود و شریک زندگی در این ترس نقش چندانی ندارد. یکی دیگر از دلایل گاموفوبیا ناشی از ضربه‌های روحی است که فرد در گذشته تجربه کرده و این مورد در زنان بیشتر از مردان دیده می‌شود.

بخش قابل توجهی از جمعیت را فرزندان طلاق تشکیل می‌دهند و بودن در این موقعیت می‌تواند آسیب‌های زیادی به همراه داشته باشد. این طبیعی است که افراد به ویژه کسانی که پدر و مادرشان از هم جدا شده‌اند، نسبت به ازدواج و متعهد شدن با احتیاط عمل کنند، ولی زمانی می‌توانیم بگوییم دچار گاموفوبیا شده‌ایم که این احتیاط به اضطراب و ترس شدید تبدیل می‌شود.

ترس از آسمان

برای بیشتر مردم، خیره شدن به آسمان و مشاهده‌ی ستاره‌ها آرام‌بخش است؛ با این حال همه‌ی افراد چنین حسی را تجربه نمی‌کنند و حتی ممکن است احساس حمله، تپش قلب، سرگیجه و وحشت داشته باشند. اگر با این احساسات آشنا هستید، احتمالا از آستروفوبیا (astrophobia) رنج می‌برید. آستروفوبیا شامل ترس شدید از ستارگان، فضای بیرونی و آسمان شب است. همچنین ممکن است با هراس از آدم فضایی ارتباط داشته باشد.

فرد مبتلا به آستروفوبیا هنگامی که در موقعیت فوبیک قرار می‌گیرد، پاسخ جنگ و گریز نشان می‌دهد به طوریکه ضربان قلب افزایش می‌یابد و نفس‌ها به شماره می‌افتند. پاسخ جنگ و گریز انرژی زیادی را از بدن می‌گیرد و برای این طراحی شده است که فرد به سرعت و بدون آسیب از موقعیت خطرناک فرار کند؛ بنابراین افراد مبتلا به این فوبیا، از بیرون رفتن در شب اجتناب می‌کنند. ترس از بیرون بودن در شب می‌تواند عملکرد جدی در زندگی فراهم آورد؛ به همین دلیل باید درصدد درمان آن برآمد.

ترس از بارداری

بیشتر زنان درمورد بارداری و زایمان دچار ترس و اضطراب می‌شوند. باتوجه به اینکه این فرایند با درد و ناراحتی همراه است، ترسیدن از آن طبیعی می‌باشد. ولی گاهی این ترس به حدی شدید می‌شود که زنان به طور کلی از بارداری و زایمان اجتناب می‌کنند؛ در این صورت، این وضعیت را توکوفوبیا (tokophobia) می‌نامیم.

دو طبقه بندی برای افراد مبتلا به توکوفوبیا وجود دارد: اولویه و ثانویه

توکوفوبیای اولیه شامل زنانی می‌شود که زایمانی را تجربه نکرده‌اند، ولی ترس شدیدی دارند. به گفته‌ی روانشناسان، این ترس می‌تواند ناشی از تجربیات تروماتیک گذشته مانند سواستفاده جنسی باشد. همچنین اگر شاهد زایمان دلخراشی بوده‌اند که به مرگ یا نتایج ناراحت‌کننده منتهی شده است در این گروه طبقه بندی می‌شوند. این ترس می‌تواند دراثر مشاهده‌ی زایمان سخت سایر زنان نیز به وجود آید.

توکوفوبیای ثانویه به زنانی اطلاق می‌شود که خودشان یک زایمان ناراحت‌کننده داشته‌اند و به تجربه‌ی ناخوشایندی مانند مرگ یا آسیب به نوزاد ختم شده است.

آمار شیوع توکوفوبیا متفاوت است، ولی محققان تخمین زده‌اند که بین ۳ تا ۲۲ درصد زنان از آن رنج میبرند. روانشناسان معتقدند آموزش، آگاهی دادن و گفتگو در یک محیط امن و سازنده می‌تواند به زنان در مواجهه با این ترس کمک کند.

ترس از تنهایی

بیشتر مردم تمایل دارند درکنار دیگران باشند، حتی خجالتی ترین و درونگراترین افراد هم نیاز دارند لحظاتی را پیش مردم بگذرانند و این بخشی از طبیعت انسان هاست. این حقیقت باعث شده است حتی فکر تنها شدن برای برخی افراد مقدار زیادی اضطراب تولید کند. اگر شما هم ترس شدید از تنهایی دارید احتمالا به اتوفوبیا (autophobia) مبتلا هستید.

افراد مبتلا به این هراس نگران هستند که اگر تنها بمانند، اتفاق وحشتناکی رخ بدهد و در این موقعیت‌ها دچار حالت تهوع، سرگیجه، تنگی نفس، لرزش، تپش قلب و حمله‌ی عصبی می‌شوند و به دلیل موارد ذکر شده از تنهایی اجتناب می‌کنند.
ترس از تنها ماندن لزوما غیرمعمول نیست. با این حال برخی از افراد ترسی را تجربه می‌کنند که توانایی آن‌ها برای زندگی کردن مختل می‌کند.

نسخه چاپی خبر