سازمان‌های مردم‌نهاد، طیف وسیعی از نهادهای مدنی غیردولتی را در برمی‌گیرند که توسط مردم شکل یافته و با مشارکت و همکاری آنان به فعالیت خود ادامه می‌دهند.

به گزارش راوی امروز، امروزه سمن‌های متعددی با موضوعات و زمینه‌های متنوع در سطح محلی، ملی و بین‌المللی در سراسر جهان به فعالیت می‌پردازند.

عضویت داوطلبانه، برخورداری از اهداف غیرانتفاعی هم چون کمک به افراد کم برخوردار، ارائه خدمات آموزشی، امدادی، رفاهی، خیریه و بسیاری موارد دیگر ازجمله مهم‌ترین زمینه‌های فعالیت این سازمان‌ها محسوب می‌شود.

مؤسسه‌های خیریه در سراسر جهان جهت به ارائه خدمات به همکاری نیروهای داوطلب نیاز دارند. این مؤسسه‌های که به دلیل تعدد مشکلات و فراوانی نیازهای اجتماعی، در عرصه‌های تفکیک‌شده و تخصصی فعالیت می‌کنند، همواره از همکاری داوطلبان استقبال می‌کنند؛ نیکوکاران و فعالان اجتماعی که برای خدمت‌رسانی از انگیزه، علاقه، توانایی و حس همدلی برخوردارند.

هر سازمانی برای دست‌یابی به اهداف خویش نیاز به تعیین چشم‌اندازهایش دارد، برای رسیدن به چشم‌اندازها، سازمان بایستی اصول و ارزش‌هایش را مشخص نماید تا در طول مسیر از آسیب‌های ناشی از کم‌رنگ شدن یا تغییر ارزش‌ها ایمن بماند. این ارزش‌های بنیادی و متعالی در حقیقت همان نقشه راه سازمان بوده و نحوه دستیابی به کیفیت مطلوب سازمان را تعیین و تضمین می‌نماید. دارالاکرام در سال‌های ابتدایی فعالیت، خود را مجهز به اصول و معیارهایی تحت عنوان منشور دارالاکرام نموده است، این منشور در 12 اصل تمامی آسیب‌های اثرگذار بر فعالیت‌های مؤسسه را پیش‌بینی و راه‌های عبور ایمن را تشریح نموده است.

اصول منشور

اصل اول

باور داشتن و ارج نهادن به اصل «کرامت ذاتی انسان» در تمامی فعالیت‌های مؤسسه به‌ویژه در ارتباط با دانش‌آموزان و دانشجویان بورسیه و ارائه خدمات محترمانه، بدون منت، بدون آزار و اذیت روحی و توأم با عشق و محبت به آنان.

اصل دوم

شناسایی و پذیرش کودکان و نوجوانان واجد شرایط و مستعد تحصیل، اعطای بورسیه تحصیلی و حمایت همه‌جانبه (آموزشی، فرهنگی، اجتماعی، بهداشتی و درمانی) از آنان.

اصل سوم

تدوین و اجرای روش‌های کارآمد و مبتکرانه آموزشی و فرهنگی فوق‌برنامه برای دانش آموزان و دانشجویان بورسیه به پشتوانه نخبگان و فرهیختگان کشور.

اصل چهارم

پایبندی به غیردولتی بودن مؤسسه، التزام به رعایت مقررات و قوانین موضوعه کشور و عدم ورود به گرایش‌های سیاسی، حزبی، گروهی، تشکیلاتی و دینی.

اصل پنجم

عدم ورود به فعالیت‌های مستقیم و یا غیرمستقیم اقتصادی برای جلوگیری از تحت‌الشعاع قرارگرفتن اهداف مؤسسین و مؤسسه و ایجاد روش‌های مالی و حسابداری کارآمد، شفاف و پاسخگو.

اصل ششم

فعال‌سازی پورتال، سایت، انتشار نشریه و خبرنامه، حضور فعال در شبکه‌های مجازی، برگزاری همایش‌ها، جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های حمایتی، علمی و فرهنگی با حضور فرهیختگان و شخصیت‌های علمی، فرهنگی و هنری به‌منظور کمک به ارتقای سطح علمی و فرهنگی جامعه، آشنا نمودن مردم با فعالیت‌های مؤسسه و جذب همیاران، حامیان و بانیان داوطلب و نیکوکار و ترویج فعالیت‌های داوطلبانه نیکوکاری در جامعه در جهت محو محرومیت از تحصیل کودکان و نوجوانان.

اصل هفتم

وابسته بودن به یاری‌های داوطلبانه مردمی و اتکا به حمایت انسان‌های خیرخواه و درعین‌حال پاسخگو بودن به حامیان دانش آموزان و تفکیک هزینه‌های بورسیه دانش آموزان از سایر هزینه‌ها و تأمین هزینه‌های توسعه‌ای و جاری مؤسسه از طریق بانیان علاقه‌مند و نیکوکار.

اصل هشتم

شناسایـی استعدادها و توانمندی‌های ویژه و بالقوه دانش آموزان و دانشجویان بورسیه و تلاش، همراهی و برنامه‌ریزی برای رفع موانع رشد آنان.

اصل نهم

تدوین و اجرای برنامه‌های مناسب به‌منظور تبدیل دارالاکرام به نهادی با فراگیری ملی و بین‌المللی. 

اصل دهم

تعامل و همکاری مؤثر با نهادهای ملی و بین‌المللی به‌منظور ایجاد ساختارهای حمایتیِ فرهنگی، اجتماعی و حقوقی از کودکان و نوجوانان مستعد تحصیل.

اصل یازدهم

با توجه به اصول یادشده در این منشور، تمامی دست‌اندرکاران و گردانندگان دارالاکرام جدای از باورهای شخصی خود، با قبول و اعتقاد به اصل انسانی کمک به همنوع، بدون اعمال انگیزه‌های شخصی، اقتصادی، سیاسی، مرامی، قومی، اعتقادی و دینی، بدون منت و انتظار و با رویکردی انسان دوستانه به فعالیت خود در مؤسســـه ادامه داده و خود را ملزم به رعایت مفاد این منشور می‌دانند.

اصل دوازدهم

این منشور بر طبق نظر مؤسسان دارالاکرام، در دوازده اصل تهیه و تدوین و در مجمع عمومی دارالاکرام به تصویب رسیده و اصول آن دائمی و غیرقابل تغییر است.

کار داوطلبانه فعالیتی انسان دوستانه و خیرخواهانه‌

کار داوطلبانه ازجمله فعالیت‌های انسان دوستانه و خیرخواهانه‌ای است که فرد کنشگر به‌دوراز هرگونه تحمیل اجتماعی، اقتصادی یا سیاسی و تنها با هدف ترویج امور خیر و ارتقاء کیفی زندگی جوامع بشری، با میل و اختیار خویش دست به انتخاب می‌زند و به ارائه خدمات می‌پردازد.

علی‌رغم نداشتن منافع مادی، کار داوطلبانه به فرد داوطلب حس رضایتمندی خاصی می‌بخشد و می‌تواند برای فرد ثمرات مثبتی ازجمله پیشرفت توانمندی‌های شخصی و توسعه روابط اجتماعی را در پی داشته باشد.

فدراسیون بین‌المللی صلیب سرخ و هلال‌احمر خدمت داوطلبانه را این‌گونه تعریف می‌کند:

«خدمت داوطلبانه، عمل یا کنشی است که طی آن فرد داوطلب بدون در نظر گرفتن منافع مادی خود، دست به انتخاب آزادانه‌ای می‌زند و به‌طور خودخواسته و با انگیزه شخصی وارد عرصه خدمت می‌شود. هدف از ارائه این خدمات، کمک‌رسانی به قشر آسیب‌دیده و نیازمند جامعه است».

تأثیرات فردی و اجتماعی اقدامات داوطلبانه

افراد بسیاری در جامعه به دلایل متعددی چون بیماری، ورشکستگی یا سایر بحران به کمک نیاز دارند. در این راستا لازم است اعضای جامعه با مشارکت فعالانه و انجام اقدامات بشردوستانه به خدمت‌رسانی به آن‌ها بپردازند. کمک‌های داوطلبانه گرچه بدون هرگونه چشمداشت صورت می‌گیرد اما انجام این امور در دو بعد فردی و اجتماعی تأثیرات شگرفی در پی دارد.

 تأثیرات مثبت جسمی و روانی

            احساس رضایتمندی ناشی از انجام مسئولیت اجتماعی

            احساس رضایتمندی ناشی از حس مفید بودن

            کاهش انزوا و تنهایی، و احساس شعف ناشی از کسب هویت و تعلق اجتماعی

            کاهش استرس، تقویت سیستم ایمنی و افزایش مقاومت فرد در برابر بیماری

            کاهش احساسات منفی خشم و عصبانیت به‌عنوان عامل تنش‌های عصبی

            افزایش تاب‌آوری اجتماعی و پذیرش نقش اجتماعی

            ارتباط با سازمان‌ها و نهادها

            یافتن دوستان تازه و شبکه‌ای از ارتباطات و احساس تعلق به گروه

            یادگیری مهارت‌های جدید ضمن عمل

            حس توانمندی و قوی بودن

            افزایش اعتمادبه‌نفس و عزت‌نفس

            برخورداری از زندگی پرمعناتر و پرشورتر

            افزایش طول عمر و امید به زندگی

تأثیرات مهم اجتماعی

            کاهش آسیب‌ها و نابرابری‌های اجتماعی

            تقویت نیروی همبستگی و وحدت ملی

            رشد و توسعه پایدار و همه‌جانبه

            گسترش جامعه مدنی و هویت بخشی به فضای عمومی

            افزایش و توسعه سرمایه اجتماعی

            درک فرصت‌ها و بهره‌وری از کارهای داوطلبانه

            جلوگیری از بی‌تفاوتی، تک‌روی و ازخودبیگانگی اجتماعی و فرهنگی

            توانمندسازی سازمان‌های مردم‌نهاد

بایسته‌های نیروهای داوطلب

1- همچنان که نهادهای مدنی اجتماعی با احزاب سیاسی تفاوت اساسی دارند و هیچ نهاد مدنی-اجتماعی در پی کسب قدرت سیاسی نیست، نیروهای داوطلب فعال در هر مرکز مدنی نیز باید این اصل را رعایت کنند و فعالیت مدنی خویش را در نباید جهت کسب قدرت و جایگاه ساسی خود و دیگران قرار دهند. این یکی از تفاوت‌های بنیادین سمن‌ها با افراد سیاسی است.

2- گاه موقعیت رانتی که توسط کار داوطلبانه ایجاد می‌شود اگر سازمان مربوطه و اخلاق شخصی فرد داوطلب ضابطه‌مند و متعهد نباشد افراد داوطلب از امتیازاتی برخوردار می‌شوند که ارزش‌های ریالی آن امتیازات اگر قابل تقویم و قیمت‌گذاری باشد چندین برابر ما به ازای مالی است که کار داوطلبانه ایشان ارزش‌گذاری می‌شود. باید ترتیبی چیده شود که کارهای داوطلبانه ایجاد هیچ‌گونه امتیازی نکند تا افراد با انگیزه‌های مختلف آن را بهانه پیشرفت و برخورداری خود نکنند.

3- قوانین و مقررات و الزامات یک سازمان مردم‌نهاد نباید برای نیروهای داوطلب همچون نیروهای موظف یکسان باشد صفت داوطلبی نباید موجب شود یک سامان مردم‌نهاد اصول قانون و چارچوب منشور خویش را به دلیل ارائه خدمات رایگان نیروهای داوطلب تغییر دهد و یا چشم‌پوشی و اغماض کند.

«دارالاِکرام حضرت ابوالفضل‌العباس(ع)» مؤسسه‌ای خیریه، غیرانتفاعی، غیرسیاسی، فراملی و فرامذهبی است که در سال ۱۳۸۰ در تهران با هدف حمایت همه‌جانبه مالی، آموزشی، اجتماعی، بهداشتی، درمانی و معیشتی از دانش‌آموزان تحت پوشش، برای جلوگیری از ترک تحصیل آن‌ها ایجاد شده و دارای ۲۱ شعبه در استان‌های مختلف با مجوز وزارت کشور است.

راه‌های ارتباطی با ما

۰۲۱۸۸۰۸۸۹۹۹ داخلی ۱۱۰

شماره همراه: 09059057274

مهناز کریمی

مسئول کارهای داوطلبانه مؤسسه خیریه دارالاکرام

نسخه چاپی خبر