مسجد جامع و برج آرامگاهی علاالدوله ورامین، دو شاهکار معماری ایران، از اثار تاریخی شهرستان ورامین هستند.
به گزارش راوی امروز، ساخت مسجد جامع ورامين در زمان سلطنت سلطان محمد خدا بنده آغاز شد و در عهد فرزند و جانشين وي سلطان ابوسعيد بهادرخان به سال 722 هجري قمري به پايان رسيد که کتيبه سر در اين مسجد و کتيبه زير گنبد سال 726 هجري قمري را نشان مي دهد.
اين مسجد نه تنها از لحاظ ساختمان عظيم و گنبد عالي آجري داراي مقاومت و منزلت صنعتي مهمي است بلکه به واسطه داشتن تزئينات فراوان، کاشي کاري هاي معرق، گچبري ها و کتيبه هاي تاريخي و نيز انواع خطوط مختلف از آثار مهم هنري ايران بشمار مي رود.
ترکيب هنر کاشي کاري، گچبري، آجرکاري، خوشنويسي و خطوط اين مسجد در کمتر بناي تاريخي کشور به چشم مي خورد.
مدخل اصلي مسجد جامع در ضلع شمالي است که تشکيل ايوان را مي دهد و سر در آن مي باشد که به دليل از بين رفتن قسمت زيادي از کاشي هاي معرق و فيروزه آن، سر در مسجد قابل خواندن نمي باشد.
ارتفاع گنبد 23/5 متر، قطر داخلي گنبد 10/5 متر و ارتفاع طاق سفلاي گنبد تا کف صحن
17/25 متر مي باشد.
در زير گنبد، محراب مسجد قرار دارد که در زمان تعمير مسجد ساخته شده و این محراب با محراب هاي گنبد علويان در همدان و مدرسه حيدريه قزوين همتراز است .
طرح هاي تزئيني محراب مشتمل بر گل و کاشي کاري اسليمي و ريزه کاري بسيار عالي و زيبا است.
در سر ورودي مسجد دو قالب آجرکاري وجود دارد که کلمه الله، محمد و علي را در حالتي سه بعدي نمايش مي دهد.
جهت تامين نور و تهويه هواي مسجد در ايوان غربي مسجد 10 پنجره، در ايوان شرقي 11 پنجره و در زير ساختمان گنبد 10 پنجره و در هشت ضلعي زير گنبد نيز 8 پنجره تعبيه شده است .
تنها مکاني که از نور مصنوعي استفاده شده است، راه پله هاي مسجد است که نور ان با استفاده از شمع و چراغ پيه سوز تامين مي شده است.
کاشي کاري هاي مسجد جامع ورامين يکي از بي نظير ترين هنر معماري اسلامي است به طوري که رنگهاي آبي، فيروزه اي، بنفش يا ارغواني و سفيد پس از گذشت هفت قرن هيچ تاثيري در رنگ و جلاي آنها به وجود نيامده است .
مسجد جامع ورامين پانزدهم دي ماه يک هزار و 310 به شماره 176 در فهرست آثار ملي قرار گرفت.
برج آرامگاهی علاء الدوله یا علاالدین نیز یکی از آثار تاریخی برجسته ورامین است که به صورت منفرد در فاصله 600 متری شمال مسجد جامع و کنار میدان اصلی شهر واقع است.
برخی از متون این برج را علا الدین نامیده اند چنانکه از کتب انساب بر می اید، نسب وی به امام سجاد (ع) می رسد، برخی معتقدندکه علاالدین نام امیری محلی است که در ورامین و ری دارای مقام ولایی بوده است.
برج آجری علاالدوله با 32 دندانه و گنبد مخروطی زیبایش، یکی از بناهای هنری و ارزنده دوران اسلامی در قرن هفتم هجری قمری است.
شالوده این بنا که از گل، اهک، قطعات سنگ و آجر ساخته شده آنچنان محکم است که طی قرون متمادی ، سنگینی بنا را بدون هیچ گونه فرونشستی نگاه داشته است.
فضای داخل برج ساده و عاری از هرگونه تزیین است و به دلیل وجود سردابه آجری در زیر اتاق اصلی ، همانند بیشتر بناهای آرمگاهی ایران، این برج نیز دارای یک ساختمان دوطبقه است.
سردابه که پایین تر از سطح زمین است از نظر نقشه، طرح چلیپا دارد و هر یک از بازوهای چلیپا با طاقی ضربی پوشانده شده است.
این برج که بدنه آن 12 متر و سقف مخروطی شکلش 5 متر ارتفاع دارد، متعلق به دوره سلجوقی است.
دیدگاه ها :