به گزارش راوی امروز، بخشی از خسارات هم مربوط به آسیب‌های روحی و روانی بازماندگان زلزله است که تا سال‌های سال باقی خواهد ماند.

البته این نوع خسارات هزینه‌های مادی هم برای دولت به دنبال دارد. بالاخره بچه‌ای که پدر و مادر خود را در زلزله از دست می‌دهد نگهداری او برعهده نهادهای حماتی از جمله سازمان بهزیستی است و طبعا بودجه‌هایی نیز به این منظور باید در نظر گرفته شود.

اگر دولت ما از دستاوردهای کشورهای توسعه‌یافته در مورد زلزله استفاده کند در آینده هزینه‌ها و خسارات ناشی از زلزله کاهش خواهد یافت. به‌عنوان مثال مشابه همین زلزله‌ای که در کرمانشاه رخ داد بارها شهرهای ژاپن را لرزانده ولی خسارت زلزله‌ها در ژاپن یک هزارم خسارت ناشی از زلزله‌ها در ایران است! و دلیل آن این است که در ژاپن، ساختمان‌ها براساس اصول علمی و کارشناسی ساخته می‌شود.

این در حالی است که اکثر ساختمان‌ها در ایران و به ویژه در حاشیه شهرها براساس اصول علمی ساخته نشده است و ساختمان‌های ما از استحکام لازم برخوردار نیستند. ما باید کاری کنیم که در مقابل زلزله، کمترین خسارت را به لحاظ اقتصادی ببینیم.

اگر خدای نکرده در حاشیه شهر تهران مثل پاکدشت مشابه زلزله‌ای که در کرمانشاه رخ داد به وقوع بپیوندد قطعا خسارت و عوارض آن بیشتر از کرمانشاه خواهد بود چون اکثر خانه‌ها در حاشیه شهرها بدون توجه به اصول علمی ساخته شده است.

وقوع زلزله‌ها در کشور محدودیت‌های فراوانی برای منابع بودجه‌ای دولت ایجاد کرده است. قطعا بودجه‌های عمرانی یا توسعه روستایی که دولت در نظر گرفته بود با وقوع زلزله‌ها بسیار محدود خواهد شد. شما یقین بدانید بودجه عمرانی امسال که ۷۱ هزار میلیارد تومان است به طور کامل تخصیص پیدا نخواهد کرد و در بهترین شرایط نیز بعید می‌دانم بیش از ۵۰ درصد تخصیص یابد و بخشی از این موضوع به خاطر بودجه‌های فوق‌العاده‌ای است که به خاطر زلزله‌ها تخصیص یافته است.

دولت که نمی‌تواند از بودجه جاری کم کند و حقوق معلمان، بهداشت، درمان و… را ندهد. پس در این حالت از بودجه عمرانی خواهد کاست و این موضوع بخشی از خساراتی است که زلزله‌ها به اقتصاد کشور می‌زنند.

*دکتر مهدی پازوکی/اقتصاددان