«فرزانه عظیمی» خبرنگار نابینای حوزه حقوقی و امور معلولان که وکیل پایه یک دادگستری نیز هست، در نقدی اختصاصی برای پایگاه اطلاع‎رسانی «راوی امروز» به مناسبت پنجم مهرماه مطابق با ۲۷ سپتامبر که «روز جهانی گردشگری» نام‎گذاری شده، از کمبودها و معضلات گردشگری معلولان در اماکن مختلف تاریخی، گردشگری، موزه‎ها و… به شدت انتقاد کرد.

به گزارش راوی امروز، عظیمی نوشته است:

«سازمان جهانی گردشگری (UNWTO)، در آغاز دهه ۸۰ میلادی، ۲۷ سپتامبر را به‌عنوان روز جهانی گردشگری نام‎گذاری کرد و هر ساله شعاری را برای گرامی‎داشت این روز اعلام می‌کند که شعار سال ۲۰۲۳ «گردشگری و سرمایه‌گذاری سبز» (Tourism and Green Investment) است و بر سرمایه‌گذاری بیشتر و هدفمند‌تر در سه حوزه افراد، سیاره زمین و رفاه، تأکید دارد.

همه ساله در روز ۲۷ سپتامبر (۵ مهر)، این مناسبت در سراسر جهان جشن گرفته می‌شود؛ زیرا «روز جهانی گردشگری» بهانه‌ای است تا ملت‌های سراسر جهان از اهمیت و تأثیر صنعت بزرگ سفر و گردشگری بر جوامع، اقتصاد، فرهنگ، سیاست، توسعه پایدار و… آگاه شوند و توجه بیشتری به این صنعت مهم و پول‎ساز داشته باشند.

در کشورهای پیشرفته، سعی بر آن است که اماکن تاریخی و گردشگری، برای افراد دارای معلولیت دسترس‎پذیر شود؛ اما کشور ما با این اتفاق، فاصله زیادی دارد.

هرچند گام‎هایی برای دسترس‎پذیر کردن و مناسب‎سازی اماکن گردشگری برای افراد دارای معلولیت برداشته شده، اما قطعاً این میزان، کفایت نکرده و راه زیادی در پیش است.

حق طبیعی افراد دارای معلولیت است که از اماکن تاریخی، گردشگری، خانه‎های بوم‎گردی، هتل‎ها و مُتِل‎ها و… کشورشان از نزدیک دیدن کنند و لذت ببرند، اما متأسفانه شاهد موانع زیادی در مسیر تحقق این امر هستیم.

عدم مناسب‎سازی فضای فیزیکی

هیچ با خود اندیشیده‎اید که چرا در اماکن گردشی، کم‎تر با فرد دارای معلولیت مواجه می‎شوید؟
پاسخ بسیار ساده است! فضای فیزیکی این اماکن، برای حضور این قشر از جامعه مهیا نیست!

در «قانون حمایت از معلولان»، یک فصل به مناسب‎سازی و دسترس‎پذیری اختصاص یافته که ماده ۲ این قانون، چنین بیان می‎کند:

«کلیه وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها، مؤسسات و شرکت‎های دولتی، نهادهای عمومی و انقلابی موظفند در طراحی، تولید و احداث ساختمان‌ها و اماکن عمومی و معابر ‌و وسایل خدماتی به نحوی عمل کنند که امکان دسترسی و بهره‌مندی از آن‎ها برای افراد دارای معلولیت همچون سایر افراد فراهم شود.

‌تبصره- وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها، مؤسسات و شرکتهای دولتی، نهادهای عمومی ‌و  انقلابی موظفند جهت دسترسی و بهره‌مندی افراد دارای معلولیت، ساختمان‌ها و اماکن عمومی،‌ ورزشی و تفریحی، معابر و وسایل خدماتی موجود را در چارچوب بودجه مصوب ‌سالانه خود  مناسب‌سازی کنند».

اما آیا این قانون، عملاً اجرا می‎شود؟

با نگاهی اجمالی، درمی‎یابیم که اغلب اماکن تاریخی و گردشگری، به گونه‎ای هستند که فردی که از ویلچر، عصا و… استفاده می‎کند، به تنهایی نتوانسته به تردد در آن پرداخته و گاه حتی با کمک گرفتن از دیگران نیز این امر، محال به نظر می‎رسد.

مناسب‎سازی فقط رَمپ‎گذاری نیست

در برخی معدود اماکن گردشگری که مناسب‎سازی بیشتری انجام شده است، تنها رمپ‎هایی گذاشته شده که در بسیاری از موارد، همین کار هم استاندارد نیست.

وقتی که سخن از مناسب‎سازی به میان می‎آید، منظور فقط صِرفاً رمپ‎گذاری نیست.

مناسب‎سازی مبلمان، سرویس بهداشتی، خطوط ویژه نابینایان، حضور فرد مسلط به زبان اشاره برای مواردی که نیاز به توضیح برای ناشنوایان است و حضور فردی که بتواند توضیح تصویر به نابینایان در مواردی که نیاز است ارائه کند، استفاده از علائم دیداری و شنیداری و… همه و همه از موارد مناسب‎سازی و دسترس‎پذیری بوده که اغلب مغفول می‎ماند.

مسئولان از معلولان مشورت بگیرند

ممکن است بسیاری از این عدم دسترس‎پذیری‎ها، ناشی از عدم تسلط مسئولان حوزه گردشگری به مقوله معلولیت و نیازهای مختلف این قشر باشد که از طرفی ضعف بهزیستی در بیان مشکلات معلولان در این زمینه است و از طرفی عدم مشاوره با خود معلولان است، چراکه قطعاً خود افراد دارای معلولیت، بهترین مشاوران این حوزه هستند.

لذا توصیه می‎شود که مسئولان حوزه گردشگری، مشاورانی از میان افراد دارای معلولیت در کنار خود داشته باشند تا نکات مورد نیاز را به آنان گوشزد کرده، در نتیجه امکان حضور این قشر محروم از جامعه نیز در اماکن گردشگری، بیشتر فراهم شود.

تحقق این امر، علاوه بر آن‎که موجب بهره‎مندی این قشر جدایی ناپذیر از جامعه، از حق طبیعی‎ و قانونی و عرفی‎شان می‎شود، قطعاً اثرات مثبتی نیز در بهبود روحیه آنان نیز خواهد داشت که در نهایت، به سلامت روانی اجتماع نیز کمک شایان خواهد کرد».

نسخه چاپی خبر