نقدنویس روزنامه «مملکت» درخصوص بررسی خرید خدمت سربازی در مجلس شورای اسلامی نوشته است.

به گزارش راوی امروز، علی‎رضا مهدی‎زاده در نقدِ دوشنبه یازدهم بهمن ۱۴۰۰ روزنامه «مملکت» نوشت:

کمیسیون تلفیق لایحه بودجه ۱۴۰۱ در مجلس مصوب کرده که مشمولان غایب خارج از کشور، مشروط بر این‌که پنج‎سال از فراخوان آنان به خدمت سربازی گذشته باشد و برای عدم مشکل تردد به کشور، در سال آینده با پرداخت ۱۵ هزار یورو(این روزها معادل حدود ۴۷۰ میلیون تومان) می‌توانند جهت خرید خدمت سربازی اقدام کنند و از سوی دیگر، کمیسیون تلفیق، با رعایت اصل ۱۱۰ قانون اساسی و در راستای توجه به امر مقدس استحکام خانواده و فرزندآوری و تعیین‎تکلیف مشمولان غایب بیش از پنج سال با اولویت افراد متأهل و بالاتر از ۳۵ سال سن، خرید سربازی و دریافت کارت معافیت از خدمت در زمان صلح را با پرداخت مبالغ مشخص‌شده، ممکن کرد.

به‌موجب این مصوبه، دارندگان مدرک کاردانی و کمتر از آن با پرداخت ۲۵۰ میلیون‎تومان، دارندگان مدرک کارشناسی و کارشناسی‎ارشد با پرداخت ۴۰۰ میلیون‎تومان و دارندگان مدارک پزشکی عمومی، دکترای تخصصی و بالاتر از آن با پرداخت ۶۰۰ میلیون‎تومان به‌حساب خزانه کشور قادر به خرید سربازی خواهند بود؛ مشمولان متأهل نیز به ازای هر فرزند از ۲۰ درصد تخفیف تا سقف حداکثر ۶۰ درصد و متأهلان تحت‎پوشش کمیته‎امداد و بهزیستی از تخفیف ۵۰ درصدی برخوردارند.

خبر دیگر هفته گذشته از کمیسیون تلفیق نیز این بود که «طبق ماده ۴۹ قانون خدمت وظیفه‎عمومی، حقوق سربازان‎ مجرد در مناطق غیرعملیاتی حداقل ۶۰ درصد، حقوق سربازان‎ مجرد در مناطق عملیاتی حداقل ۷۵ درصد و حقوق سربازان متأهل ۹۰ درصد حداقل حقوق کارکنان نیروهای‎مسلح مبتنی بر قانون مدیریت خدمات‎کشوری تعیین می‌شود» و براساس این مصوبه، حداقل حقوق سربازان در سال آتی، سه‎میلیون و ۳۵۰ هزارتومان و حقوق ماهیانه سربازان متأهل نیز پنج‎میلیون‎تومان خواهد شد که میانگین، سه‎برابر حقوق یک‎ونیم ‎میلیون‎تومانی سال ۱۴۰۰ و ۱۵ برابر متوسط حقوق ۳۰۰ هزارتومانی تا سال ۱۳۹۹ سربازان است.

خدمت سربازی در ایران، براساس قانون نظام‌وظیفه‌ عمومی مصوب مجلس‎شورای‎ملی از ۱۶ خرداد سال ۱۳۰۴ اجباری شد؛ زمانی‎که اکثر مردم، کشاورز، کارگر و روستانشین بودند و سربازی فرصتی برای رشد فرهنگی جامعه و استفاده از نیروی رایگان برای دفاع از کشور بود که بعد از انقلاب اسلامی نیز طبق ماده یک همین قانون، برای دفاع از استقلال و تمامیت ارضی کشور ادامه یافت؛ اما رشد فکری، فرهنگی و تحصیلاتی جامعه شهری و روستایی، گستردگی ابزارهای مدرن ارتباط‌جمعی در دهه‎های اخیر، تقویت روحیه ملی و ارج نهادن به ملیت، هنر، زبان، تمدن و… هدف ابتدایی سربازی برای آمادگی دفاعی و آموختن ایثار و فداکاری برای وطن را کمرنگ کرده است.

حالا با این شرایط، سربازی سدی برابر اهداف‌ بلندبالای پسران است که دو سال بلاتکلیفی هم دارد؛ وضعیتی که چندین سال ادامه تحصیل اجباری و درنتیجه آمار بالای بی‎کاری تحصیل‎کردگان، فرار از خدمت با عنوان غایبان مشمول، جعل هویت و سندسازی برای بهره از حداقل‌های یک زندگی متعارف و امتیازهای معمول شهروندی، تأخیر در اشتغال و ازدواج جوانان را به ارمغان می‌آورد؛ زیرا درواقع، سربازی اجباری ایرانی، داوطلبانه و حرفه‌ای با حقوق و مزایای مکفی نیست، روح و روان جوانان را به‎هم می‎ریزد و نقش مثبتی در زندگی جوانان بازی نمی‌کند.

ایران جزو معدود کشورهایی در جهان است که خدمت سربازی اجباری دارد و بیش از سه‎میلیون سرباز فراری هم هستند که بالقوه و بالفعل می‌توانند عوارض آسیب‌زای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و حتی امنیتی، انتظامی داشته باشند؛ بنابراین از دیدگاه علم مملکت‎داری، جامعه‌شناسی و روان‎شناسی، مبنای اجباری بودن سربازی اشتباه است و ارتش حرفه‌ای و کارآمد، جایگزین بهتری برای سربازی اجباری به‎حساب می‎آید.

از سویی، فراریان از سربازی طی سال‌ها با مجازات‌های اجتماعی مانند ممنوعیت صدور پروانه کسب، محرومیت استخدام دولتی و مشاغل عمومی، نداشتن حق نقل‌و‌انتقال محضری و محرومیت از داشتن گواهینامه مواجه‎اند که به آنان تحمیل شده و مجازات سیستماتیک دارند.

در نگاه سطحی و اولیه، خرید خدمت سربازی برای مشمولان غایب نیز هوشمندانه‌ترین تصمیم به‎نظر می‎رسد؛ جایی‎که افراد تحت شرایطی جریمه می‎دهند و کارت معافیتشان را با هدف تعیین‎تکلیف این گروه با سن بالا از جامعه دریافت می‎کنند؛ اگرچه در سال‌های ۷۷ تا ۸۰ بسیاری از فرزندان طبقه مرفه جامعه به کمک قانون آن سال‌ها، خدمت اجباری را با پول پدرانشان خریدند، اما حدود شش‌‌ سال پیش که امکان مجدد پرداخت جریمه برای مشمولان غایب فراهم شد نیز بیشتر خدمت به قشر مرفه بود.

با همه این تفاصیل و داده‎ها، باید اعتراف کرد که سربازی رفتن با این حقوق‎ها که در سال‎های آتی افزایش نیز خواهد داشت، پردرآمدتر از کسب‎وکار و درآمد حداقل یک‎پنجم جمعیت ایران خواهد بود و از سوی دیگر، سنگ بزرگ دولت و مجلس با افزایش عجیب، قابل‎تأمل و نجومی هزینه خرید خدمت سربازی تا ۲۴۰۰ درصد نسبت به آخرین دوره فروش در بودجه ۱۳۹۷ فقط در دسترس مرفهان بی‎درد، خارج‎نشینان غیرنیازمند و امثالهم قرار دارد؛ درواقع، خدمت مقدس سربازی را باید «خدمت مقدس لاکچری» نام‎گذاری کرد!

نسخه چاپی خبر