شناخت آلیاژ برنز انسان‌ها را به ساخت مجموعه‌ای از سلاح‌های جدید سوق داد.

به گزارش راوی امروز، باستان شناسان انبوهی از تسلیحات ساخته شده در عصر برنز را کشف کرده اند که مربوط به بیش از ۴۰۰۰ سال پیش است. با اینکه ممکن است برخی از سلاح‌ها (مانند خنجر ۲۸ اینچی معروف به آکسبورو دیرک) مواردی تشریفاتی یا تزئینی بوده باشند، اما برخی دیگر از سلاح‌ها نشانه‌های واضحی از نبرد و درگیری‌های خشونت‌آمیز بین جوامع باستانی را نشان می‌دهند.

آندریا دولفینی، استاد ارشد تاریخ در دانشگاه نیوکاسل انگلیس و نویسنده کتاب مبارزه عصر برنز می‌گوید: “در طول عصر برنز، شما تحولات واقعی در حوزه تسلیحات را مشاهده می‌کنید. ساخت برنز یک نوآوری تکنولوژیکی بزرگ نسبت به مس بود. این آلیاژ قوی‌تر است و به شکل‌های پیچیده‌ای تبدیل می‌شود.”

هشت سلاح زیر در عصر برنز در حدود ۲۲۰۰ سال قبل از میلاد ساخته شده اند که در این گزارش به معرفی و بررسی آنها خواهیم پرداخت.

نیزه

بسیار قبل‌تر از اینکه شمشیر‌ها وجود داشته باشند، نیزه‌ها وجود داشته اند. اولین سر نیزه‌های باستانی از سنگ چخماق، ابسیدین و سایر سنگ‌ها تراشیده شده بودند، سپس به انتهای یک میله چوبی متصل می‌شدند. نیزه‌های نوک سنگی که برای شکار اختراع شدند، بعداً برای جنگ‌ها و نبرد‌ها نیز مورد استفاده قرار گرفتند. اولین نوک نیزه‌های برنزی در حدود سال ۱۸۰۰ قبل از میلاد ساخته شدند.

نوک نیزه‌های عصر برنز در اشکال و اندازه‌های مختلفی ساخته می‌شدند، تا جایی که برخی به کوچکی نوک پیکان و برخی دیگر بیش از یک فوت طول داشتند. از آنجایی که برنز در مقایسه با آهن و فولاد یک فلز نرم‌تر است، دولفینی معتقد است که جنگجویان عصر برنز ممکن است از نیزه‌ها به شکلی ترکیبی استفاده می‌کرده‌اند، یعنی هم به عنوان سلاح و خنجر و هم برای برش دادن استفاده می‌شدند.

شمشیر

شمشیر‌ها اختراعات بعدی عصر برنز و نمونه تکامل یافته خنجر‌های کوتاه‌تر ساخته شده قبل بودند. اولین شمشیر‌های واقعی عصر برنز بین سال‌های ۱۷۰۰ تا ۱۶۰۰ قبل از میلاد ساخته شدند و مانند خنجری دراز، باریک و سبک بودند. اما دولفینی می‌گوید که الگو‌های آسیب روی آن شمشیر‌های اولیه، که به عنوان راپیر شناخته می‌شوند، نشان می‌دهد که آنها برای استفاده به عنوان تیغه بسیار نرم بودند.

نزدیک به ۱۳۰۰ قبل از میلاد، نوع جدیدی از شمشیر با طراحی متحول شده در سراسر اروپا گسترش یافت. از هر دو نوع شمشیر می‌شد برای ضربه زدن به دشمن استفاده کرد، اما شمشیر‌های بعدی عموماً در تحمل ضربات سنگین‌تر و درگیری‌های جنگی طولانی‌تر بهتر بودند. دولفینی در این باره می‌گوید: “این شمشیر‌ها (شمشیر‌های ساخته شده در سال ۱۳۰۰ قبل از میلاد) در دو سوم مسیر در امتداد تیغه برآمدگی دارند که نقطه تعادل را تغییر می‌دهد.”

دولفینی خاطرنشان می‌کند که حتی طولانی‌ترین شمشیر‌های عصر برنز کمتر از یک کیلوگرم (۲.۲ پوند) وزن داشتند، بنابراین آنها بسیار کوچک‌تر و سبک‌تر از یک شمشیر بلند قرون وسطایی بودند.

سپر و زره

سپر‌ها سلاح‌های ضروری عصر برنز بودند و ۹۹ درصد آنها از چرم یا چوب ساخته می‌شدند. البته تنها تعداد کمی از آن سپر‌های چوبی یا پوشیده از پوست، در هزاره‌ها جان سالم به در بردند.

ساخت سپر برنزی مستلزم کوبیدن برنز به ورقه‌های مسطح بود. دولفینی می‌گوید آنچه شگفت‌انگیز است، قدرت برنز دست‌کوب شده در مقایسه با ورق برنز مدرن و ماشین‌آلات نورد شده است. البته این موضوع به ضخامت ربطی ندارد. ضخامت متوسط بسیاری از سپر‌های عصر برنز یک میلی متر بوده و تفاوت در تهیه برنز است. در آزمایش‌های رزمی آزمایشگاه دلفینی، سپر‌های برنزی ماکت، یک شمشیر ماکت را خم کرد و یک سر نیزه را که سعی داشت به سپر نفوذ کند، شکست.

تبر

دولفینی می‌گوید متداول‌ترین شیء در عصر برنز تبر است، اما آنها بیشتر از سنگ ساخته و به عنوان ابزار استفاده می‌شدند، نه سلاح. البته می‌شد که در میدان نبرد با تبر به کسی آسیب زد یا او را از پای درآورد، اما کارکرد اصلی آن نظامی نبود.

نمونه‌های زیادی از تبر‌های عصر برنز با سر‌های فلزی نیز وجود دارد. فلزکاران تکنیک‌های ریخته گری خود را در طول قرن‌ها برای تولید انواع مختلف طرح‌های سر تبر تقویت کردند که باعث به وجود آمدن مدل‌های سوکت دار و پالستاو و … شد.

پالستاو یک تبر با کناره‌های صاف است که به طور مربعی در یک تکه چوب قرار می‌گیرد. ابزارسازان عصر برنز برای اینکه به عنوان یک تبر عمل کند، شفتی را انتخاب می‌کردند که یک شیار طبیعی ۹۰ درجه داشته باشد. البته چه به عنوان یک ابزار و چه به عنوان یک سلاح، پالستاو یک شیء با ابهت است.

هالبرد (نیزه تیغه دار)

هالبرد تیغه‌ای برنزی و داس شکل است که با زاویه قائمه به یک محور چوبی یا فلزی متصل می‌شود. باستان شناسان آنها را در سراسر اروپا کشف کرده اند و قدمت آنها بین ۲۲۰۰ تا ۱۷۰۰ سال قبل از میلاد است و بیشترین کشفیات آن مربوط به ایرلند است.

اما سوالی که وجود دارد این است که آیا هالبرد‌های کشف شده در ایرلند تشریفاتی بوده یا در نبرد‌ها نیز مورد استفاده قرار می‌گرفتند. پاسخ این است که طبق تحقیقات اخیر، آثار آسیب روی هالبرد‌های قطعه‌ای موزه‌ای، زخم‌های جنگی را نشان می‌دهند و آزمایش با ماکت‌های برنزی نشان داده است که تیغه هالبرد، می‌تواند به راحتی در جمجمه گوسفند نفوذ کند و آن را به سلاحی مهیب تبدیل کند.

خنجر و درکس

خنجر‌های کوتاه و مخروطی از اولین سلاح‌های عصر برنز بودند، زیرا برای ریخته گری به مقادیر نسبتاً کمی از این فلز نیاز داشتند. البته خنجر‌های بعدی، نسبت به مدل‌های اولیه ضخیم‌تر بودند و لبه‌های مخروطی و سوراخ‌هایی برای بستن آنها به یک دسته داشتند.

تیر و کمان

تیر و کمان یک سلاح باستانی است که هم برای شکار حیوانات و هم برای استفاده نظامی کاربرد داشتند. کمان‌های عصر برنز در دو نوع بودند: کمان منحنی ساده و کمان مرکب.

نسخه چاپی خبر