«حمیدرضا هداوندی» نایب‌رئیس شورای اسلامی شهر شریف‌آباد در سلسله مطالبی به حقوق شهروندی پرداخته و در این قسمت، درباره «معماری ایرانی – اسلامی» نوشته که بخش دوم است و به کالبدشکافی کلیات این موضوع از جوانب مختلف پرداخته است.

به گزارش راوی امروز، حمیدرضا هداوند که سال‎ها سابقه فعالیت در شهرداری ورامین و شورای شهر شریف‎آباد را دارد، در بیستمین مطلبش نوشته است:

«در معماری ایرانی طول تاریخ، علاوه بر خصوصیاتی مثل تناسب و زیبایی سردرها، گنبدها و ایوان‌ها، به کارگیری منطق ریاضی و عرفانی نیز به چشم می‌خورد و معماران با ساماندهی اندام‌های ساختمان در گرداگرد یک یا چند میان‌سرا، ساختمان را از جهان بیرون جدا می‌کردند و تنها یک هشتی این دو بخش را به هم پیوند می‌داد.

ویژگی غیرقابل‌انکار بناهایی مانند خانه، مسجد، مدرسه، کاروان‌سرا و حمام، خصوصیت درون‌گرایانه آن‌ها است؛ شاخصه‌ای که ریشه عمیقی در مبانی و اصول اجتماعی- فلسفی ایرانی دارد و البته در معماری ایرانی از کار بیهوده در ساخت‌و‌ساز پرهیز می‌شود.

معماری در ایران، هنری وابسته به زندگی محسوب می‌شود؛ بنابراین پهنای اتاق‎های خواب، به‌اندازه یک بستر است و بلندی طاقچه، به‌اندازه‌ای که نشسته و ایستاده به آسانی در دسترس باشد؛ از طرفی، تالار که مخصوص مهمان است به‌اندازه‌ای ساخته می‌شود که شایسته پذیرایی باشد.

معماران ایرانی قدیم، ساخت‌مایه یا مصالح مورد نیاز خود را از نزدیک‌ترین مکان به‌دست می‌آوردند؛ به‌گونه‌ای که نیازمند به مصالح جاهای دیگر نباشند و به اصطلاح «خودکفا» باشند که به این ترتیب، کار ساخت با شتاب بیشتری انجام می‌شد و ساختمان با طبیعت پیرامون خود «سازگارتر» بود.

معماران بر این باور بودند که مصالح باید «بومی» یا به‌عبارت ساده‌تر «اینجایی» باشد و در واقع، مصالح باید محصول همان‌جایی باشد که ساختمان ساخته می‌شود؛ برای همین، معماران ایرانی تا جای ممکن از امکانات محلی بهره‌ می‌گرفتند.

واژه «نیارِش» در معماری قدیمی ایران بسیار به‌کار ‌رفته است. نیارش به دانش ایستایی، فن ساختمان و ساخت‌مایه (مصالح‌شناسی) گفته می‌شود که معماران قدیمی به «نیارش» ساختمان بسیار توجه می‌کردند؛ زیرا که آن‌ را از زیبایی جدا نمی‌دانستند.

«پیمون»، اندازه‌های خرد و یکسانی بود که در هرجا در خور نیازی که بدان بود به کار گرفته می‌شد. پیروی از پیمون، هرگونه نگرانی معمار را درباره نااستواری یا نازیبایی ساختمان از میان می‌برد؛ چنانکه یک گلکار نه چندان چیره‌دست در روستایی دور افتاده می‌توانست با به‌کار بردن آن، پوشش گنبدی را به‌شکل معماری کار آزموده انجام دهد».

ادامه دارد…

نسخه چاپی خبر