«حمیدرضا هداوندی» نایب‌رئیس شورای اسلامی شهر شریف‌آباد در سلسله مطالبی به حقوق شهروندی پرداخته و در این قسمت، درباره «مسئولیت‌های متقابل مدیریت شهری و شهروندان» نوشته که بخش اول است و به کالبدشکافی کلیات این موضوع از جوانب مختلف پرداخته است.

به گزارش راوی امروز، حمیدرضا هداوند که سال‎ها سابقه فعالیت در شهرداری ورامین و شورای شهر شریف‎آباد را دارد، در سیزدهمین مطلبش نوشته است:

«شهروندان باید بر مبنای معیارهای عینی و شفاف مورد قضاوت قرارگیرند؛ پس «شهروندی» موقعیتی است که فرد با برخورداری از آن می‌تواند در یک جامعه، اخلاقی شده و زندگی خود را بر اساس وابستگی‌های متقابل و بر اساس موازین و تعادل حقوق و مسئولیت‌های اجتماعی ساماندهی کند.

همین شهروندان در تقابل با مدیریت شهری، مسئولیت‌های متقابلی دارند که به اختصار، مرور می‎کنیم:

۱- مسئولیت قانونی شهروندان
وجود وظیفه در انجام یا خودداری از عملی که ممکن است در اثر مقررات قانونی و … روابط اجتماعی به وجود آمده باشد و همچنین اطلاع شهروندان از وظیفه و توانائی آنان در انجام وظیفه، از شرایط ضروری در تحقق مسئولیت به شمار می‌آیند.

فعالیت‌های اجتماعی نیز همواره با وقایع و حوادث گوناگونی روبروست که نوع و تنوع این فعالیت‌ها تأثیر فراوانی در مسئولیت شهروندان خواهد داشت ولی ضرورتاً باید به اصول اساسی که «وثیقه حقوق شهروندی» است، اشاره کرد:

الف) اصل برائت شهروندان
«برائت» از نظر لغوی به معنای بیزاری، بیزار شدن و در اصطلاح حقوقی «اصل برائت» عبارتست از: «آزاد بودن انسان از تحمیلات و تکلیفات و تعهدات و واجبات، مگر در مورد مصرحات قانون لازم الاتباع».

کنوانسیون اروپائی حقوق بشر نیز در بند ۲ ماده ۶ در تعریف اصل برائت، نوشته: «هر فردی که مورد اتهامی قرار گیرد، بی‌گناه فرض می‌شود مگر اینکه مجرمیت او به طریق قانونی ثابت گردد».

قاعده فقهی «اَلبَیِّنَهُ عَلَی المُدَّعی وَالیَمینَ عَلی مِن انکر» و همچنین اصل ۳۷ قانون اساسی جمهوری اسلامی نیز گفته: «اصل بر برائت است و هیچ کس از نظر قانون مجرم شناخته نمی‌شود، مگر این‎که جرم او در دادگاه صالح اثبات شود» و در نتیجه، «اصل برائت» مهم‎ترین وثیقه برای حفظ حقوق شهروندی است.

ب) مسئولیت مدنی شهروندان
«مسئولیت مدنی» شامل تمامی اشخاصی است که در رابطه با فعالیت‌های روزمره، به طور مستقیم یا غیرمستقیم، وظایفی را برعهده دارند و ممکن است در صورت نقض وظیفه و لطمه به دیگران، بر حسب مورد مسئول شناخته شوند.

ج) مسئولیت کیفری شهروندان
رفتاری که موجب مسئولیت شهروندان خواهد شد، مخاطراتی است که برای آزادی‌های فردی دیگران به وجود می‌آورند و مسئولیت کیفری زمانی تحقق می‌یابد که شخص، مرتکب عملی شود که قوانین و مقررات، آن را صریحاً ممنوع یا الزام به اجرای آن کرده باشند.
بسیاری از این اعمال شهروندان به لحاظ مسئولیت آن‎ها ممکن است جرم تلقی شود.

ادامه دارد…

نسخه چاپی خبر